Positief opvoeden is gebaseerd op 5 principes:
Werk aan een ondersteunende en warme relatie met je kind
Kijk en luister naar wat je kind nodig heeft en ga daarop in. Je kind wordt hierdoor gestimuleerd en voelt zich veilig en geliefd.
Kijk altijd op een positieve manier naar je kind
Elk kind is anders en kan andere dingen. Dit heeft zowel te maken met wie het kind is, als met zijn of haar leeftijd en ontwikkeling. Daarom is het belangrijk om je kind goed te leren kennen. Blijf oog hebben voor wat hij of zij goed doet en kan.
Heb realistische verwachtingen van je kind
Kinderen leren het meest van positieve aandacht en steun. Vraag dingen aan je kind die hij of zij begrijpt en al aankan. Moedig je kind aan, dan zal hij of zij ook meer gemotiveerd zijn om nieuwe dingen te leren en zich verder te ontwikkelen.
Wees heel duidelijk over wat jij wil. Als je kind iets doet wat je niet wil, reageer dan snel, duidelijk en consequent. Let op je intonatie en blijf kalm. Zorg voor een afstemming tussen je verbale boodschap (“Neen, dat mag niet.”) en je non-verbale houding (zonder daarbij te glimlachen).
Een peuter leert zelfstandig worden, maar wordt daarbij in zijn of haar ogen gehinderd door anderen of door zijn eigen beperkingen. Hierover kan je kind (hevig) gefrustreerd zijn. Benoem die frustraties en toon begrip voor de gevoelens van je kind. Dat is niet hetzelfde als toegeven.
Al ben je gegeneerd of kwaad omdat je kind midden in de winkel een driftbui krijgt, toch heeft een peuter jou nodig om weer uit die bui te raken.
Herhalen is nodig
Als je peuter 10 minuten geconcentreerd met iets bezig is, is dit voor hem of haar een hele prestatie. Vraag je iets aan je peuter, dan is het normaal dat hij of zij dit na enkele minuten al vergeten is. Je peuter vergeet effectief grenzen, blijven herhalen is dus echt nodig. Mag je peuter iets niet, zorg er dan voor dat hij of zij dit zeker hoort: spreek je kind op ooghoogte aan als je dicht bij hem of haar bent. Bovendien moet het geweten van je kind nog ontwikkelen. Dus hij of zij zal eerst leren dat het niet mag als je kijkt, nadien pas zal leert je kind dat het ook niet mag als je niet kijk!
Gebruik gepaste opvoedingsvaardigheden
Elk kind heeft structuur en regels nodig. Regelmaat in de dagindeling en duidelijke regels maken gebeurtenissen voorspelbaar. Dat geeft je kind een gevoel van veiligheid en zekerheid. De manier waarop je structuur en regels biedt, verschilt van kind tot kind. Het temperament en de leeftijd van je kind spelen daarbij een rol.
Je kind heeft een veilige én stimulerende omgeving nodig waarin het dagelijks geprikkeld wordt en op ontdekking kan gaan. In een veilige omgeving moet je minder verbieden. Speel in op waarmee je kind bezig is, maar zet je kind ook aan tot nieuwe, onbekende activiteiten. Toon dat je waardeert wat je kind kan en geef een duwtje in de rug om nieuwe dingen te leren.
Grenzen stellen
Je peuter probeert heel veel uit. Hij of zij doet dat niet om jou te pesten, maar wil gewoon goed leren wat er kan bij jou. En om dat te kunnen onthouden, moet je peuter heel vaak je regels horen, elke dag opnieuw, altijd dezelfde. Lees meer over grenzen stellen.
Zorg goed voor jezelf als ouder of begeleider
Opvoeden is fijn, maar vaak ook moeilijk. Enkele tips voor zelfzorg:
- Neem regelmatig tijd voor jezelf. Opvoeden gaat makkelijker als je ontspannen bent en je goed in je vel voelt.
- Let op dat negatieve gedachten geen extra stress veroorzaken.
- Focus op wat wel goed loopt en pep jezelf op met bemoedigende gedachten.
- Deel vragen en zorgen over opvoeding met je partner, familie, vrienden of verpleegkundige van Kind en Gezin.
- Schakel hulp in voor het huishouden of andere praktische zaken.